O Entroido, ou Carnaval é unha festa de carácter tradicional que se celebra entre os meses de febreiro e marzo, coincidindo co período inmediatamente anterior á Coresma.
Cando se celebra: 7ª, 6ª e 3 días da 5ª semana antes de Pascua de Resurrección.
O Entroido, ao variar conforme a Pascua e a Coresma, non ten datas fixas. O
Martes de Entroido adoita coincidir en febreiro ou nos primeiros días de marzo,
pero as celebracións relacionadas poden comezar xa en xaneiro.
As súas datas fundamentais, por
orde, son:
·
Domingo fareleiro
·
Domingo oleiro
·
Xoves de compadres
·
Domingo corredoiro
·
Xoves de comadres
·
Domingo de entroido
·
Luns de entroido
·
Martes de entroido
·
Mércores de cinza
·
Domingo de piñata
DOMINGO FARELEIRO:
Daba comezo ao Entroido. Segundo as
zonas recibía o nome de fareleiro, borralleiro ou das trapalladas, en función do
que se botaba para emborrallar á xente: fariña, farelo, borralla, formigas…
DOMINGO OLEIRO:
Segundo domingo do Entroido. Recibía este nome polo xogo das “olas” consistente
en pasar estas potas de barro, con auga, viño ou fariña de uns a outros, todos
colocados en círculo.O que lle caía tiña que convidar a unha rolda de viño.
XOVES DE COMPADRES : As mozas facían un boneco (compadre, reco, coresma
ou lardeiro). É un moneco de palla que argallan as mozas e visten con traxe roubado
a un mozo. Corren o boneco polas rúas, namentres os mozos pretenden arrincarllo
das mans.
DOMINGO CORREDOIRO: Este domingo paseaban o burro , que o facian dous mozos disfrazados. Eran guiados polo maragato, e recorrían as aldeas. Tamén
se botaban todo tipo de cousas: fariña, formigas, ovos podres…Tamén se
celebraba a corrida do galo, da que
leva o nome.
XOVES DE COMADRES: O xoves de
comadres son os mozos quen fan a lardeira
co mesmo ritual de loita de sexos. Lardeiro
e lardeira quéimanse públicamente.
DOMINGO DE ENTROIDO: Este día a laconada, a cacheira
do porco, os chourizos, xunto con filloas
e orellas son os protagonistas das nosas mesas, e motivo de xuntanza
familiar.
A xente se disfraza e os disfraces levan variados nomes: máscaras, entroidos, mecos, cigarróns,
felos, piliqueiros, murrieiros, choqueiros, charrúas, mulas, morenas, vellos,
muradanas, maragatos....A personaxe alegórico das festas é o Entroido ou Meco.
MARTES DE ENTROIDO: O día grande xunto co domingo , no que teñen lugar
as cabalgatas, bailes e festa rachada. Neses días todo o mundo sae ás rúas
disfrazados.
MÉRCORES DE CINZA: É o final do Entroido e o principio da
Coresma. Ten lugar o tradicional enterro
da sardiña ou do meco,
no que despois dunha procesión satírica queimase o boneco que representa o
Carnaval.
DOMINGO DE PIÑATA: Celebración especialmente urbana, que ten lugar o
domingo seguinte (xa Coresma), e que recibe ese nome polo costume de romper
unha piñata cun pau e cos ollos tapados.
