O SAMAÍN
¿QUE É UNHA
CABACEIRA?
A cabaceira é unha planta de follas moles e
amplas, cunhas flores comestibles de cor laranxa. O seu froito acada un grande
tamaño e posúe unha cortiza dura que garda unha carne polposa na que se
sosteñen ducias de sementes chamadas pebidas.
Soe plantarse a primeiros de verán no medio do
maínzo porque aproveita as súas canas para prender os seus sarmentos. Necesita
terreos húmidos e un tempo quente, soporta ben as terras ácidas por iso se da
en Galicia.
Existe unha grande diversidade de especies de
cabaceiras (todas da familia das Cucurbitáceas), por exemplo a cabaza
pasteleira, a cabaza de Senegal, a cabaza de San Pedro, a cabaza de California,
a cabaza da India, etc. En Galicia seméntanse varias especies de cabaceiras sendo
a máis común e a máis extendida a Cucurbita pepo ou cabaceira común.
USOS DAS
CABAZAS
Os
usos desta especie son moi variados, sendo a mantenza do gando a principal de
todos eles. Así mesmo en moitas zonas de Galicia aproveitase para o consumo
humano, facendo doces e potaxes para o que se aproveitan as máis maduras de
todas elas. Este costume culinario tamén se atopa no mundo británico. Da súa
cortiza pode extraerse tamén un aceite vexetal. Así mesmo, as pebidas enxoitas
e salgadas son aproveitadas para o consumo humano e tamén hoxe en día véndense
en moitas tendas para o seu consumo como outros froitos secos.
A FESTA DO
SAMAÍN
Hai
aproximadamente 2.600 anos chegaron a Galicia os pobos Celtas. Ademais dos seus
adiantos científicos e técnicos, como foi a metalurxia do ferro, tamén
trouxeron a súa cultura e as súas crenzas.
Os Celtas
eran politeístas, adoraban a moitos deuses: Dagda (deusa da bondade), Nuada
(guerra), Bríxida (lume), Ogma (forza e literatura) Donn (morte), Lugh
(sabiduría), As Morrigan (das batallas)…, que representaban tanto as forzas da
natureza como as condicións do espírito. De aí que as súas festas coincidan con
determinadas datas relacionadas coas estacións e cos seus cambios:
·
1 Febreiro en
honra a deidade Imbole.
·
1 Maio en
honra a deidade Beltain.
·
1 Agosto en
honra a deidade Lungh.
·
1 Novembro en
honra a deidade Samaín.
O
igual que outros pobos bárbaros, os Celtas consideraban as cabezas dos seus
inimigos máis como un botín de guerra coma o cerne dos misterios do ser humano.
Crían que "aquel que posuíse unha caveira posuiría a forza máxica sa súa
pantasma".
Cando
chegaban as celebracións do Samaín (o chegaren as longas noites escuras) tense
por certo que os Celtas colocaban unha velas rudimentarias no interior das
caveiras dos inimigos mortos, colocándoas nos cruces de camiños, nos arredores
e nas muradas dos seus castros, co obxecto de arrepiaren os inimigos, para
asombro e veneración das súas xentes e para esconxurar os perigos da celebración.
Moitos anos despois o cristianismo escolleu estas
datas para celebraren o día de defuntos e tódolos santos.
¿CÓMO SE FAI
UNHA CAVEIRA?
A técnica do tallado da caveira é ben sinxela.
Empézase facendo unha incisión superior semellante a unha boina. Afástase este
bonete, límpase por dentro axudándose dun raspador, toda a polpa e os farrapos
de onde colgan as pebidas ou sementes do froito. Tendo o interior ben limpo e
rebaixado fanse dous furados para os ollos, outro para o nariz e outro para a
boca. Pódese rematar poñéndolle uns pauciños nos beizos a xeito de dentes e
prendendo unha vela no seu inteiror co coidado de colocala convintemente para
que non caia.
